کابل خشک

در صنعت برق برای ساخت سر کابل خشک و مفصل از تکنولوژی های زیر که هر کدام مزایای خاص خود را دارد, استفاده می شود. برای کابل خشکهایی که غلاف فلزی دارند استفاده می شود با توجه به سطح مقطع کابل خشک مفصل را انتخاب نموده و عملیات لخت کردن کابل خشک با توجه به سایز مفصل انجام شود و سر کابل خشک های هم رنگ را با موف به هم اتصال می دهیم(ابتدا و انتها و وسط موف را به کابل خشک پرس می کنیم) به صورتی که ٥ میلی متر از لبه ی موف تا لبه ی هر عایق هادی کابل خشک پیدا باشد سپس با توجه به فضای داخل مفصل هادی ها را از هم جدا نموده و و سپس مفصل ها را با پیچ و مهره می بندیم و از دریچه ی بالای مفصل قیر کاملا مذاب را به داخل مفصل می ریزیم و در هنگام ریختن مفصل باید اولا تراز بوده و ثانیا با زدن ضربه های پی در پی امکان نفوذ غیر به تمام مفصل را فراهم می کنیم و سپس در ب مفصل را می بندیم سایز مفصل ها از VS٨ تا VS٦٤ می باشد.

این نوع مفصل دارای دو قالب پلاستیکی (یک قالب پلاستیکی دو تکه ) و مقداری ماده ی رزین ریختگی می باشد از این مفصل برای کابل خشک هایی با غلاف سربی و کابل خشک هایی با ولتاژ .٦.١ کیلو ولت مورد استفاده قرار می گیرد از این نوع مفصل در زیر زمین در آب و هوا استفاده می شود .

طریقه ی آماده کردن این نوع مفصل مانند قبل بوده و غلاف سربی کابل خشک را مقداری سمباده می زنیم تا رزین را به خود جذب کند و این مفصل ها از PV١ تا PV٨ می باشد. این مفصل ها کابل خشک هایی به سطح مقطع ١.٥ تا ٣٠٠mm را می توانند به هم اتصال دهند.

کابل زره دار

کابل زره دار یا کابل آرموردار، دسته ای از کابل‌های افشان است که قدرت‌هادی بالایی دارند. در ساختار اختصار جهانی به کابل زره دار به اختصار  SWA شناخته می‌شود. بیشتر مصارف کابل زره دار در سیستم‌های انتقال برق از زمین به قدرت یک کیلو ولت به بالا استفاده می‌گردد.

کابل زره دار در سیستم برق فشار ضعیف در بیشتر مواقع از مس مفتول و در برق‌های فشار قوی از آلومینیوم نیز به عنوان‌هادی استفاده می‌شود. اهمیت استفاده از‌هادی درست در کابل زره دار از ان جا اهمیت پیدا می‌کند که ممکن است در فشار برق بالا، سیم‌های مسی زودتر داغ شوند و کابل زره دار خاصیت خود را زودتر از دست بدهد.

مانند اکثر کابل‌ها، در کابل زره دار نیز از عایق پی وی سی استفاده شده است. به دلیل بالا بودن مقاومت در برابر آب و همچنین خواص الکتریکی بهتر، از این عایق استفاده می‌شود.

این لایه از پلی وینیل کلرید ساخته شده است. این لایه زیرین، مرز محافظ بین لایه درونی و بیرونی کابل زره دار را ایجاد می‌کند.

کابل زره دار باید دارای یک زره باشد که در مقابل فشار‌های ناشی از وزن زمین و ضربات احتمالی جلوگیری کند. این نوع کابل‌ها چند رشته استیل و در کابل‌های تک رشته، چند رشته آلومینیومی هستند.

نوعی لایه از سرب است که روی عایق اولیه کابل زره دار قرار می‌گیرد. و در لایه بعدی زره، همیشه این دو قسمت را از هم جدا می‌کند. 

کابل فرمان

کابل فرمان یا کابل کنترل دارای کاربردهای متنوعی در کابل کشی در زیرزمین، اب و محل‌هایی است که احتمال ضربه مکانیکی در ان وجود دارد. به دلیل همین کاربردهای خاص کابل فرمان ممکن است در سیستم‌های حفاظتی نیز به کار روند. تمام کابل‌ها از بخش‌هادی و عایق تشکیل شده‌اند.

به دلیل سیستم عایقی که در کابل فرمان در نظر گرفته شده است، در مقابل ضربات فیزیکی و فشار، تحمل بالایی دارد. به همین دلیل نیز کابل فرمان را می‌توان در کابل کشی زیرزمینی و داخل آب به کار برد. زیرا با تحمل فشار بالای کابل فرمان ، جلوی نفوذ آب به خود را می‌گیرد و از صدمات احتمالی قطع یا اتصالی برق کم می‌کند.

کانال‌ها نه تنها فشار مکانیکی به سیم وارد می‌کنند، بلکه ممکن اب و مایعات نیز در انها امکان نفوذ دارد. بنابراین باید از کابلی استفاده نمود که به راحتی نشکند و اب به آن نفوذ نکند. این خصوصیات، جزو ویژگی‌های کابل فرمان هستند و به همین دلیل از کابل فرمان در کانال‌ها استفاده می‌کنند.

کابل فرمان را در جاهایی به کار می‌برند که احتمال ضربه فیزیکی وجود دارد. بنابراین کابل فرمان را به راحتی می‌توان در معابر عمومی، تونل‌ها، کارگاه‌های ساختمانی و... که احتمال سقوط مصالح وجود دارد استفاده کرد. به دلیل مقاومتی که کابل فرمان دارد می‌توان از ان‌ها در زیر زمین یا توی دیوارها نیز استفاده کرد که مزاحم عبور و مرور نباشد. 

کابل تخت

کابل تخت را در آسانسورها، جرثقیل‌ها، نقاله‌ها یا برای نصب در سینی کابل استفاده می‌کنند. مزیت استفاده از کابل تخت در شعاع خمش کمتر، انعطاف بیشتر و صرفه جویی در فضای مورد نیاز برای نصب کابل است. معمولاً کابل تخت را به صورت کابل تخت در اندازه‌های استاندارد ٤ رشته، ٨ رشته، ١٢ رشته، ١٦ رشته، ٢٠ رشته و ٢٤ رشته در بازار موجود است. هر کدام از این کابل تخت‌ها کاربرد خاص خودشان را دارند.

کابل تخت رابط بین اتاق کنترل آسانسور و کابین است. کابل تخت به کار رفته در آسانسور به تراول کابل معروف است. همان طور که از نام این نوع کابل تخت معلوم است، همیشه در حال حرکت است. بنابراین کابل تخت آسانسور باید از جنس مرغوب و مستحکم و با کیفیت بالا باشد. کابل تخت به کار رفته در آسانسورها معمولاً کابل تخت ٢٠ رشته ای یا کابل تخت ٢٤ رشته ای است. می‌شود از کابل تخت کوچکتر هم استفاده کرد تا در هزینه‌ها صرفه جویی شود، اما کابل تخت ١٢ رشته و کوچکتر اصلاً برای آسانسور مناسب نیست. کابل تخت ‌کوچکتر از ١٢ رشته ای به خاطر سبکی، ممکن است گره بخورد.

همان طور که گفته شده، کابل تخت از ٤ رشته تا کابل تخت ٢٤ رشته در بازار موجود است. درون کابل تخت را یک رشته ای از نخ نایلونی بسیار محکم وجود دارد که باعث استقامت و طول عمر کابل تخت می‌شود.‌ معروف ترین مارک کابل تخت دت وایلر سوییس است.

به طور کلی از کابل تخت در مکان‌هایی استفاده می‌شود که امکان استفاده از کابل تخت های قطور گرد معمولی امکان پذیر نیست.

کابل فشار قوی

کابل فشار قوی مخصوص انتقال برق با ولتاژ بسیار بالا است. کابل فشار قوی را می‌توانیم هر روز بیینیم. این کابل‌ها را روی تیربرق‌ها استفاده می‌کنند. اما این تنها کاربرد کابل فشار قوی نیست. از این کابل‌ها برای انتقال برق ولتاژ بالا در زیر زمین، یا در فرودگاه و اتصال فیبر نوری هم استفاده می‌شود.

کابل فشار قوی برق به طور معمول از هسته فولادی و روکش آلومینیومی ساخته می‌شود. اگر چه آلومینیوم، پس از طلا، نقره و مس، چهارمین فلز رسانای برتر به حساب می‌آید، اما به تنهایی برای تولید کابل فشار قوی برق مناسب نیست. آلومینیوم در وزن‌های بالا بیش از اندازه کشیده می‌شود و به همین دلیل در تولید کابل فشار قوی از هسته فولادی استفاده می‌کنند.

 قوانین جدیدی در بازار ذخیره الکتریکی ایجاد شده است که باعث ساخت سیستم‌های عایقی کابل فشار قوی تا مرز ٥٠٠ کیلو ولت را فراهم کرده است. این مسئله از پیشرفت و گسترش استفاده از XPLE به دست آمده است. سیستم کابل فشار قوی امروزی نسبت به خطوط هوایی کابل فشار قوی مناسب تر است. روش‌های جدید صنعتی می‌توانند کابل فشار قوی زیردریایی را با فیبر نوری هماهنگ کند و مفصل انعطاف پذیر با طول بیشتر از قبل ارائه کنند.

 امنیت، زیست محیط و قابلیت اطمینان بالاتر و کاهش هزینه‌های عملیاتی سیستم کابل فشار قوی XLPE  را نسبت به سیستم کابل فشار قوی هوایی برتری داده است. برای سیستم کابل فشار قوی XLPE  هزینه‌ها پایین آمده است. میزان حجم قابل انتقال از طریق سیستم کابل فشار قوی XLPE  بین ٤٠٠ تا ٥٠٠ ولت است. کیفیت موادی که در این کابل‌ها استفاده می‌شود، از یک ماده صنعتی خشک است و سیستم عایق کابل فشار قوی XLPE  شامل لایه هدایت کننده است که تحت یک پروسه، فشرده سازی شده است.

کابل کامپیوتر

کابل کامپیوتر شامل کابل VGA، کابل DVI و کابل HDMI و کابل کامپیوترهای مختلف دیگر می‌شود. هر کابل کامپیوتر می‌تواند به غیر از کاربرد اصلی، کاربردهای مشترک دیگری هم داشته باشد.

کابل کامپیوتر VGA کابل استاندارد متصل کردن کامپیوتر به مانیتور است. از کابل کامپیوتر VGA برای رزولوشن‌های مختلف می‌توان استفاده کرد. اما برای رزولوشن بالا بهتر است از کابل کامپیوتر VGA با کیفیت تر استفاده کنید. کابل کامپیوتر VGA روی پرت یا رابطی به همین نام متصل می‌شود. بعضی از این کابل‌هایVGA قابلیت اتصال به تلویزیون را هم دارند. البته شرط این کار این است که هر دو طرف کابل کامپیوتر VGAنرینگی باشد. در هنگام استفاده از کابل کامپیوتر VGA مواظب کج شدن دندانه‌های ریز ان باشید. کج شدن این دندانه‌ها، ممکن است باعث شکستن یا خراب شدن دایمی این کابل کامپیوتر بشود.

این کابل کامپیوتر جانشین کابل کامپیوتر VGA آنالوگ ‌شده است. این کابل کامپیوتر برای ارتباط‌های دیجیتالی طراحی شده است و به کارت گرافیک کامپیوتر متصل می‌شود. سه نوع کابل کامپیوتر DVI وجود  دارند. نوعA این کابل کامپیوتر می‌تواند سیگنال‌های پیوسته یا انالوگ را هم منتقل کند. کابل کامپیوتر DVI نوع A با کابل کامپیوتر  VGA سازگار است.

کابل کامپیوتر DVI-D با سیگنال‌های دیجیتالی جدیدتر سازگار است و آنها را ارتباط می‌دهد.

کابل کامپیوتر DVI-I هم کاربرد دو کابل کامپیوتر DVI قبلی را با هم دارد.

کابل کامپیوتر HDMI سازگار با نرم جدید استاندارد تصویر است که با HD نشان داده می‌شود. این کابل کامپیوتر کیفیت بسیار بالاتری از DVI , VGA را منتقل می‌کند.

کابل کامپیوتر USB به عنوان پرطرفدارترین انتقال دهنده اطلاعات از دستگاه‌های جانبی به کامپیوتر، کاربردهای بسیار زیادی دارد. این نوع کابل کامپیوتر قابلیت اتصال‌هارد اکسترنال، گوشی‌های موبایل اندروید و ios  و همین طور لپ تاپ‌ها و دستگاه‌های جانبی دیگر مانند بلندگوی همراه را دارد. خیلی از لوازم جانبی دیگر مانند کی بورد و موس و هدست هم با کابل کامپیوتر USB به کامپیوتر متصل می‌شوند و  از پرت USB  استفاده می‌کنند.

کابل کامپیوتر IDE رابط بین دیسک‌های سخت ذخیره سازی به مادربورد هستند. شکل شمایل این نوع کابل کامپیوتر شبیه به روبان است. این نوع کابل کامپیوتر دارای چهل حفره است.

ساتا هم نوعی کابل کامپیوتر است که بیشتر داخل کیس رایانه استفاده می‌شوند.‌هاردهای جدید از پرت ساتا استفاده می‌کنند و در مقایسه با IDE سرعت انتقال بالاتری دارند.

کابل افشان

کابل افشان را می‌توان خم کرد و به شکل دلخواه درآورد. کابل افشان به راحتی نمی شکند و نسبت به سیم ‌های مفتولی مقاوم تر هستند و معمولاً در داخل منزل و یا فواصل کوتاه از کابل افشان استفاده می‌کنند.

کابل افشان از تعداد بسیار زیادی رشته ‌های نازک مسی ساخته شده است. به کابل افشان سیم نرم هم می‌گویند. ساختمان کابل افشان مانند سیم ‌های مفتولی و نیمه افشان، ولتاژی بین ٣٠٠ تا ٥٠٠ ولت را تحمل می‌کند. کابل افشان از سیم و کابل نیمه افشان هم انعطاف پذیرتر است.

 به خاطر این که کابل افشان بسیار نرم است، برای فاصله ‌های کوتاه یا بسیار کوتاه استفاده می‌شود. کابل افشان را برای کابل پمپ شناور چاه عمیق نیز استفاده می‌کنند که جزو موارد خاص کابل افشان است. اساساً برای پمپ ‌های چاه آب، استفاده از کابل افشان ضروری است.

کابل افشان را در دو نوع تخت و گرد می‌سازند که هر کدام از این کابل افشان ها کاربرد‌های خاص خود را داند.

از کابل افشان برای استفاده در موتور استفاده نمی شوند. زیرا در موتورها به دلیل ایجاد عایق مجزا، حجم موتور خیلی بالا می‌رود.

شدت جریان متوسط عبوری از یک قطعه سیم یا کابل افشان مثلا با سطح مقطع ١ میلی متر مربع به مراتب کمتر از سیم استخوانی با همان سطح مقطع است. زیرا بین هر دو کابل افشان فاصله وجود دارد. اما اگر موتور با فرکانس بالا تر از ١٠٠ هرتز کار کند، استفاده از کابل افشان مناسب تر هست.

مقاومت ویژه سیم و کابل افشان در مقایسه با مقاومت ویزه سیم ‌های یکپارچه یا استخوانی بیشتر است. نتیجه اینکه در فرکانس‌های کم، میدان مغناطیسی تولید شده توسط سیم و کابل افشان  کمتر از میدان تولید شده توسط سیم استخوانی با سطح مقطع و طول یکسان است. 

انواع سیم و کابل

سیم و کابل یکی از ملزومات اصلی برق‌کشی در ساختمان به حساب می‌آید. در حقیقت داشتن کلید و پریزی که سیم و کابل به آن متصل نشده باشد، هیچ فایده ای ندارد. استفاده از سیم و کابل غیر استاندارد ممکن است باعث حریق و آتش سوزی شود. بنابراین انتخاب سیم و کابل مناسب یکی از مهم ترین مسائل برای جلوگیری از حریق و خطرات احتمالی است.

 به طور کلی سیم و کابل ها از دو قسمت‌هادی و عایق تشکیل شده اند. بخش‌هادی یا رسانا، همان رشته‌های مسی هستند. این رشته‌ها انعطاف پذیرند و از آلومینیوم و آلیاژهای مخصوصی ساخته می‌شود. بخش‌هادی سیم‌ها به دو صورت تک رشته ای و چند رشته ای تولید می‌شوند.

قسمت عایق سیم و کابل هم در واقع غلافی است که روی سیم و کابل را می‌پوشاند. عایق سیم و کابل معمولاً از جنس پلاستیک پی وی سی است. عایق‌های دیگر سیم و کابل ممکن است از جنس کاغذ یا ترکیبات شیمیایی دیگر باشد که البته کاربردهای خاص خود را دارند و به کار سیم‌کشی ساختمان نمی ایند.

سیم و کابل از هر قطر یا جنسی که باشند، در چند نوع خلاصه می‌شوند. سیم مفتولی، سیم نیمه افشان، کابل افشان.

سیم و کابل های مفتولی از مس نرم ساخته می‌شوند و بیشتر در تابلوهای برق و تاسیساتی استفاده می‌شوند. ولتاژ اسمی سیم مفتولی ٧٥٠ تا ٤٥٠ ولت است. سیم نیمه افشان کاربرد و ولتاژی شبیه سیم مفتولی دارد. با این تفاوت که انعطاف بیشتری نسبت به آن دارد. سیم کشی ساختمان‌ها معمولاً از این سیم استفاده می‌کنند. کابل افشان انعطاف بهتری دارند و در نقاط خشک و نمناک مصرف دارند. اگر نیاز به انعطاف پذیری بیشتر و خواص مکانیکی متوسط باشد از سیم و کابل افشان استفاده می‌کنند.

 کابل زمینی برای کابل کشی در زیر زمین، در اب و کانال‌ها و محل‌هایی که امکان ضربه مکانیکی نباشد با ولتاژ اسمی ٦٠٠ تا ١٠٠٠ ولت و کابل‌های هوایی با ولتاژ اسمی ١ تا ٣٦ کیلو ولت استفاده می‌شوند.

سیم و کابل چیست

سیم و کابل‌ هادی‌های برق و الکتریسیته هستند که برای انتقال جریان الکتریکی بین دو محل متفاوت و ارتباط بین دستگاه‌های الکتریکی استفاده می‌شوند. به طور کلی سیم و کابل از قسمت‌های زیر تشکیل می‌شوند.

ü       هادی سیم و کابل که از جنس مس، آلومینیوم و یا مس قلع اندود است.

ü       عایق سیم و کابل

ü       حافظ سیم و کابل

ü       زره فلزی سیم و کابل

ü       روکش جدا کننده سیم و کابل

ü       پوشش میانی سیم و کابل

ü       روکش نهایی سیم و کابل

با این که سیم و کابل‌ ساختمان مشابهی دارند و از نظر تعریف بخش‌های مختلف بین سیم و کابل تفاوتی وجود ندارد، اما نمی توان هر دوی آنها را با هم بررسی کرد. شکل و شمایل سیم و کابل به هم شبیه است. حتی دسته بندی سیم و کابل هم مشابه هم دیگر است، اما ما سیم و کابل را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم.

سیم‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:

ü       سیم مفتولی یا سیم خشک

ü       سیم نیمه افشان

ü       سیم افشان

سیم مفتولی یک سیم تک رشته است و برای فرم کاری داخل تابلوهای برق استفاده می‌شود.‌هادی این سیم و کابل‌ ها مس استانداد شده با پوششی از ماده پی وی سی است. انعطاف پذیری سیم مفتولی از دو سیم دیگر کمتر است. استفاده از سیم مفتولی در داخل دیوار به طور مستقیم مجاز نیست. این سیم دارای ولتاژ نامی ٤٥٠/٧٥٠ ولت را دارد.

این سیم دارای ولتاژ نامی ٤٥٠/٧٥٠ ولت را دارد. کاربرد سیم و کابل‌ نیمه افشان برای مواردی است که نیاز به انعطاف بیشتری نسبت به سیم‌های مفتولی است. مانند سیم مفتولی عایق از آن پی وی سی است.

ساختمان این سیم هم شبیه سیم‌های دیگر است. از دو قسمت‌هادی و عایق از جنس پی وی سی ساخته شده است. سیم‌های افشان از تعداد زیادی رشته‌های نازک مسی تشکیل شده است. انعطاف پذیری این سیم و کابل‌ از مفتولی وافشان بالاتر است. ولتاژ نامی این سیم ٣٠٠/٥٠٠ ولت است.

سیم‌ها دسته بندی‌های دیگری هم دارد. که این دسته بندی‌ها را می‌توانید در جدول زیر ببینید:

موارد مصرف	حروف مشخصه
سیم تک لا با روکش پلاستیک برای سیم کشی ساختمان	NYA
سیم افشان با روکش پلاستیک برای سیم کشی ساختمان	NYAF
سیم مخصوص با روکش پلاستیک برای سیم کشی ساختمان	NSYA
سیم مقاوم در مقابل رطوبت	NYM
سیم با روکش پلاستیک مخصوص برای روشنایی و لوازم خانگی	NYZ
سیم برای مصرف لوستر و چراغ‌ها	NYFA
سیم دو رشته ای برای مصرف روشنایی(دولا)	NYFAZ
سیم مکالمه و خبری	Y
سیم کواکسیال	T

 ١. سیم (NYA):

از این سیم برای نصب بدون حرکت در محل‌های خشک و در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی استفاده می‌شود. این سیم، مسی نرم با روکش پلاستیکی دارد. استفاده از این سیم و کابل‌ در زیر گچ مجاز نیست.

٢. سیم (NYAF):

این سیم هم برای نصب بدون حرکت در محل‌های خشک و در داخل لوله ی پی وی سی یا فولاد کاربرد دارد. ساختمان این سیم به شکل رشته‌های نازک سیم مسی به هم تایبده شده یا روکش پلاستیک است. استفاده از این سیم هم در زیر گچ مجاز نیست.

٣. سیم (NYM):

مورد کاربرد این سیم در نصب ثابت در محل‌های خشک یا مرطوب یا زیر گچ بدون لوله یا روی مقره ( مثلا کولر) است. سیم‌های مسی یک لایه با عایق پی وی سی ، که چند نمونه ی آن با هم در یک کلاف روکش پی وی سی شده است.

٤. سیم (NYFA):

برای نصب ثابت در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی استفاده می‌شود. برای اشیای قابل حمل استفاده نمی‌شود. این سیم و کابل‌ به شکل سیم‌های نازک مسی به هم تابیده با مواد پی وی سی عایق شده است.

٥. سیم (NYAFZ):

برای مصرف روشنایی و نصب ثابت کاربرد دارد. برای وسایل قابل حمل مجاز نیست. داخل آن سیم‌های نازک مسی پس از این که به هم تابیده شده است که به طور موازی با هم عایق بندی می‌شوند.

٦. سیم (Y):

در نصب ثابت در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی برای مصرف زنگ اخبار، تلفن و سایر دستگاه‌های علامت دهنده استفاده می‌شود.

ساختمان: سیم و کابل‌ روکش شده با مواد پی وی سی و دو یا سه و یا چهار رشته ی به هم تابیده و تک رشته اغلب تک رشته‌ها در رنگ‌های استاندارد و در کلاف‌های صدمتری در بازار موجود است.

٧. کابل کواکسیال:

برای سیم‌های آنتن تلوزیون و رابط دستگاه‌های صوتی و تصویری کاربرد دارد. در ساختمان آن یک کابل دو سیمه است که از یک رشته سیم داخلی(در مرکز کابل) یا عایق مخصوص (معمولا پی وی سی) و یک سیم خارجی (بافته شده برروی عایق سیم مرکزی) وجود دارد. بدین ترتیب سیم داخل در مقابل پارازیت‌های خارجی محافظت می‌شود.

به طور کلی به هر نوع‌هادی که بتواند جریان برق را از داخل خود عبور دهد و توسط موادی از محیط اطراف خود عایق شده باشد، به طوری که ولتاژ روی سطح عایق نسبت به زمین برابر صفر و بر روی سطح سیم و کابل‌ نسبت به زمین دارای ولتاژ فازی باشد، کابل گفته می‌شود.

ساختمان و اجزای تشکیل دهنده کابل‌های مخابراتی کاملا با کابل‌های مورد استفاده در صنعت برق فشار قوی و فشار ضعیف تفاوت دارند اما به طور کلی سیم و کابل‌ همواره از دو قسمت اصلی‌هادی و عایق تشکیل شده اند. تفاوت کابل‌ها ناشی از کاربرد آن‌هاست یعنی نوع کارشان موجب میشود که جنس، شکل، سطح مقطع و تعداد‌هادی‌ها و عایق‌ها با یکدیگر تفاوت داشته باشند این تفاوت‌ها موجب تقسیم بندی کابل‌ها می‌شود.

هادی از سیم و کابل‌ مسی تقریبا خالص و دارای انعطار قابل قبول و یا از آلومنیوم و یا آلیاژ‌های مخصوص ساخته میشود. سطح مقطع‌هادی‌ها ، با توجه به مقدار جریان عبوری و نوع کاربرد در اندازه‌های گوناگون و شکل‌های متفاوتی درست میشوند.‌هادی‌های کابل را از دیدگاه‌های مختلف میتوان تقسیم بندی نمود در این جا کابل‌ها را از نظر سطح مقطع‌هادی، تعداد رشته و هم چنین از نظر کاربرد به صورت زیر مورد بررسی قرار میدهیم.

١.      ‌هادی‌ها از نظر تعداد رشته به دو شکل تک رشته (مفتولی) و چند رشته (افشان) وجود دارند. برای مشخص کردن‌هادی‌های تک رشته از حرف اختصاری (e) و کابل‌های چند رشته از حرف اختصاری (m) استفاده می‌شود.

٢.      ‌هادی‌ها از نظر شکل سطح مقطع نیز به دو شکل گرد و مثلثی (سکتور) وجود دارند.برای مشخص کردن‌هادی‌های گرد از حرف اختصاری (r) و سیم و کابل‌ مثلثی از حرف اختصاری (s) استفاده می‌شود.

      ٣.       کابل‌ها را از نظر کاربرد به دو دسته ی کابل‌های مسلح که برای تحمل ضربه‌ها، فشار ، نفوذ رطوبت و سایر عوامل دارای                محافظند و دیگر کابل‌های غیر مسلح که فاقد محافظند تقسیم می‌کنند.

اجزای سیم و کابل

سیم و کابل از نظر ساختاری بسیار به یکدیگر شبیه هستند. تفاوت در اجزای سیم و کابل است که باعث تفاوت بین آنها می‌شود. کیفیت هر کدام از این اجزا در کیفیت و کاربرد سیم و کابل‌ تاثیر دارند. نمی شود تصور کرد که یک سیم چند رشته ای معمولی توان تحمل الکتریسیته ولتاژ بالا را داشته باشد. زیرا در کسری از ثانیه، رشته‌های مسی سیم، ذوب می‌شوند و برای همیشه بلا استفاده می‌شوند. تولید اجزای سیم و کابل شکل‌های مختلفی دارد که در زیر می‌خوانیم. 

سیم و کابل دارای یک بخش اصلی به نام "هادی" هستند که وظیفه اصلی انتقال جریان الکتریسیته بر عهده این قسمت است. با توجه به میزان ولتاژ عبوری، ضخامت‌هادی سیم و کابل کم و زیاد می‌شود.‌هادی‌ها معمولاً از رشته‌های مسی  باریک تشکیل شده اند. این رشته‌های مسی انعطاف بیشتری دارند. انعطاف سیم و کابل باعث می‌شود که میزان استفاده از انها در مکان‌های مختلف افزایش پیدا کند. ضخامت کلی رشته‌های مسی در سیم و کابل به سطح مقطع سیم و کابل معروف است.

جنس‌هادی سیم و کابل از سیم و آلومینیوم است. هیچ سیم و کابل مشخصی را نمی توان پیدا کرد که به طور کامل از مس یا به طور کامل از آلومینیوم ساخته شده باشد. مس بیشرین وظیفه رسانایی و انتقال برق را دارد، اما به دلیل این که در ولتاژهای بالا ممکن است ذوب شود، مقداری آلومینوم به آن اضافه می‌شود. آلومینیوم موجود در‌هادی سیم و کابل خاصیت رسانایی دارد و مقاومت خیلی زیادی در مقابل عبور جریان الکتریسیته از خود نشان نمی دهد.

شکل سطح مقطع این رشته‌های مسی در سیم و کابل نیز متفاوت است. سطح مقطع دایره ای و سطح مقطع مثلثی. هر کدام از این سطح مقطع‌ها می‌توانند تک رشته یا چند رشته ای باشند که با علامت‌های اختصاری مخصوص به خود نمایش داده می‌شوند.

مهم ترین بخش سیم و کابل بعد از‌هادی‌ها، عایق آنها است. عایق، وظیفه جلوگیری از اتلاف برق در سیم و کابل‌ را به عهده دارد. همچنین به دلیل این که معمولاً سیم و کابل ممکن است در برابر شرایط جوی، تغییرات اب و هوا یا حتی برخورد با موجودات زنده، ایجاد خطر کنند، روی سیم و کابل‌ یک غلاف پلاستیکی از جنسPVC کشیده می‌شود. این غلاف PVC (پلی ونیل کلراید) با توجه به کارکرد سیم و کابل، دارای رنگ مشخصی نیز هست. اکثر سیم و کابل‌‌ها می‌توانند رنگ سیاه داشته باشند. رنگ‌های دیگری نیز مانند سبز، قرمز، زرد، آبی روشن و قهوه ای نیز در بین انواع سیم و کابل دیده می‌شود که برای توضیح تعداد سیم‌های درون کابل استفاده می‌شوند.

درجه حرارت در هیچ کدام از انواع سیم و کابل‌ نباید به بیشتر از ٧٠ درجه سانتی گراد برسد. از انجا که دمای هوا در هیچ کجای دنیا به نزدیک ٧٠ درجه سانتی گراد هم نخواهد رسید، بنابراین دمای ایده آل برای عایق کردن سیم و کابل است.

در بین سیم و کابل، کابل‌ها به خاطر حضور در طبیعت و مواجهه بیشتر با تغییرات محیطی و ضربات فیزیکی، احتیاج دارند به وسیله چند غلاف از جنس فلزاتی مانند مس و سرب و فولاد، به علاوه مواد پلاستیکی از جنس PVC و دیگر انواع کارآمد پوشانده شوند. به طوری که دمای سطح بیرونی کابل را کنترل کنند.

برای سیم و کابل هایی که در زیر زمین قرار می‌گیرند، تمهیدات بیشتری نیز فکر می‌شود. مثلاً این نوع کابل‌ها را روی بستری از ماسه نرم قرار می‌دهند و بعد روی آن را با یک لایه از آجر، می‌پوشانند. این کار باعث می‌شود که کمترین میزان گرما در سطح کابل هرگز به ٧٠ درجه سانتی گراد نرسد.

سیم و کابل مناسب

سیم و کابل نیز مانند بقیه اشیای دنیا، در طول زمان دچار افت کیفیت و کارآیی می‌شوند. اما نکته ای که افت کارآیی سیم و کابل را مهم می‌کند، انتقال الکتریسیته است. در صورت قطع برق به دلیل خرابی یا قطع سیم و کابل، ممکن است مدت زمان زیادی لازم باشد تا مشکل اصلی پیدا شود.  پیدا کردن مکانی که در آن سیم و کابل ذوب شده اند و باعث قطع برق شدند، فرصت زیادی از مهندسان می‌گیرد. بنابراین مهندسان تلاش کرده اند که تمام این مشکلات سیم و کابل  را در طول فعالیت‌های ساخت و ساز خود در نظر بگیرند. لوله خرطومی‌هایی که در دل ساختمان کار شده اند به دلیل همین موضوع هستند که در صورت ایجاد اشکال در مجرای انتقال برق سیم و کابل بتوان به راحتی آنها را تعویض کرد.

دلایل مختلفی وجود دارد که سیم و کابل را به صورت رشته‌های بسیار نازک مس تولید می‌کنند. مگر نمی شود مس را به صورت مفتول و با ضخامت دلخواه تولید کرد؟ چنین کاری امکان پذیر است، اما گرایش بازار به این نوع سیم و کابل‌های رشته ای است. دلیل اصلی تمایل خریداران به سیم و کابل‌هایی که از رشته‌های نازک مس، یا ترکیب مس و آلومینوم تشکیل شده است، انعطاف پذیری آن است. در خیلی از مکان‌ها نیاز است که سیم و کابل‌ از مسیرهای سختی عبور کنند یا از پیچ و خم‌هایی عبور کنند که دسترسی انسان به آنها امکان پذیر نیست. در نتیجه بهتر است ضخامت رشته‌های سیم و کابل به همین اندازه فعلی باشند تا دست طراحان سیم کشی بازتر باشد.

در مورد سیم و کابل‌ هم همان قانون شلنگ آب صدق می‌کند. هر چه قدر که قطر شلنگ آب بیشتر باشد، میزان آب عبوری از شلنگ نیز بیشتر است. البته این مثال خیلی هم دقیق نیست. زیرا با افزایش فشار آب در شلنگ، میزان آب عبوری در ثانیه از شلنگ بیشتر می‌شود، بدون آن که آسیبی به آن برسد. اما با افزایش میزان برق عبوری از سیم و کابل با ضخامت پایین، امکان ذوب شدن سیم و تمام شدن تحمل سیم و کابل وجود دارد.

ضخامت سیم و کابل را با ضخامت مقطع سیم‌ها اندازه می‌گیرند. یعنی ضخامت سیم‌هایی که داخل عایق‌های سیم و کابل  قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال، یک سیم بدون عایق، ضخامت بیشتری از سیمی به همان قطر دارد که بخش اعظم این قطر را عایق سیم تشکیل داده است.

در مورد تاثیر رسانایی مس در سیم و کابل صحبت‌های زیادی شده است. اما مس نیز یک رسانای ١٠٠ درصد نیست و در مقابل عبور برق از خود، مقاومت نشان می‌دهد. آلومینیوم هم درصد پایینی از مقاومت در برابر جریان برق را در خود دارد. به نظر می‌رسد با گذشت زمان، رسانایی سیم و کابل افزایش پیدا کند. اما درست برعکس، با گذشت زمان مقاومت رشته‌های‌هادی سیم و کابل بیشتر و بیشتر می‌شود. بنابراین سیم و کابل‌هایی که مدت‌های زیادی در یک خانه کار کرده اند، با گذشت زمان، ذوب می‌شوند. زیرا مقاومت آنها به حدی شده است که همین جریان برق عبوری عادی که سابق بر این به راحتی انتقال می‌داده اند، الان به یک سد محکم برخورد کرده است.

هر چه قدر طول سیم و کابل مسی بیشتر باشد، مقاومت سیم و کابل در برابر جریان برق نیز بیشتر می‌شود. بنابراین اگر در یک فاصله مکانی کوتاه از پریز برق قرار دارید، لازم نیست از سیم و کابل طولانی برای این انتقال استفاده کنید. هر چه قدر تلاش کنید که طول کمتری از سیم و کابل را برای انتقال الکتریسیته استفاده کنید، نتیجه بهتر و مطلوب تری خواهید گرفت. معمولاً سیم سیارهای بزرگ، دارای یک مخزن هستند که سیم‌ها در آن جمع می‌شوند. سیم‌ها در هنگام عبور جریان برق از خود، کمی اتلاف انرژی دارند که کنار هم قرار گرفتن آنها، باعث افزایش این اتلاف انرژی نیز می‌شود. 

سیم و کابل

سیم و کابل با وجد ساختار یکسانی که دارند، تفاوت‌های زیادی در کارکرد، نوع استفاده و مکان‌های مورد استفاده دارند. استفاده ای که از سیم و کابل در صنعت می‌شود، از مکان‌های در دسترس مانند دیوار خانه‌ها، تابلوهای برق و دستگاه‌های الکترونیکی تا مکان‌هایی که به راحتی قابل دسترس نیستند و ‌ سیم و کابل در آنها باید کارآیی لازم را داشته باشند. مکان‌هایی مانند پایه ساختمان، لوله‌های متصل کننده در مجتمع‌های عظیم مانند فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها و استادیوم‌های ورزشی. در تمام این اماکن از دو نوع مختلفسیم و کابل استفاده می‌شوند.

 درست است که در نگاه اول، ساختار اصلی سیم و کابل یکسان به نظر می‌رسند. اما در همین ساختار به ظاهر مشابه، سیم و کابل تفاوت‌های چشمگیری در درصد مس، لایه‌های عایق مس و انعطاف پذیری دارند.

در نگاه اول، وظیفه سیم و کابل‌ انتقال برق در ولتاژهای متفاوت است. در ولتاژهای پایین، با توجه به این که عمده وظیفه شامل انتقال برق می‌باشد، لازم نیست که درصد را پایین بیاوریم. زیرا مس یکی از بهترین‌هادی‌های الکتریسیته در جهان است و ترکیب مس با هیچ آلیاژ یا فلز دیگری، چنین کارکردی نخواهد داشت. در نتیجه درصد مس در سیم ٩٩ درصد است.

کابل‌ها، به خاطر حجم بالاتر انتقال الکتریسیته ای که دارند، با یک خطر عمده مواجهند: خطر ذوب شدن! این خطر ذوب شدن در ولتاژهای میانه هم می‌تواند اثر گذار باشد. بنابراین برای کاهش احتمال ذوب شدن مس درون کابل، درصدی از آلومینوم نیز به ساختار بخش‌هادی کابل اضافه می‌شود. آلومینیوم‌هادی خیلی قدرتمندی نیست، اما به دلیل این که نقطه ذوب بالایی دارد، در مناطق گرم و ولتاژهای بالا، به راحتی جلوی ذوب شدن سیم را می‌گیرند.

نکته ای که کاملاً در مورد سیم و کابل‌ مشخص است،  تفاوت ضخامت آن‌هاست. اما نکته جالب در مورد ساختار سیم و کابل این است که کابل‌ها نیز از ترکیب چند سیم با یکدیگر تولید می‌شوند. در حقیقت با نبود سیم، کابلی هم وجود نخواهد داشت. کابل از ترکیب دو سیم فاز و نول تشکیل می‌شود. بعضی از کابل‌ها، دارای یک سیم ارت نیز هستند که صرفاً وظیفه خارج کردن الکتریسیته ساکن و جلوگیری از اتصالی کردن سیم‌ها با یکدیگر را دارد.

سیم‌ها نیز دارای ضخامت‌های متفاوتی هستند. سیم‌های تک رشته ای یا مفتولی، ضخامت کمتری دارند، اما به علت این که در سیم‌های مفتولی عایقی ضخیمی وجود ندارد، در کارهایی که تغییرات آب و هوایی و جوی در روی این سیم‌ها تاثیرگذار باشد، از سیم تک رشته ای استفاده نمی شود.

 به نظر می‌رسد که در بین سیم و کابل سیم‌ها دارای انعطاف بیشتری هستند. این فرضیه تا زمانی درست است که نمی دانیم کابل‌ها، ترکیب چند سیم با یکدیگر هستند. چیزی که کابل‌ها را زمخت و غیر قابل انعطاف نشان می‌دهد، قطر و ضخامت آن‌ها است.

در خانواده سیم‌ها، سیم‌های چند رشته ای هر چه قدر هم  که ضخیم باشند، از سیم و کابل های مفتولی انعطاف بیشتری دارند و در مواردی که نیاز به لحیم کاری است، از سیم‌های چند رشته ای استفاده می‌شود. مانند مدارهای الکتریکی و کابل‌های برق. سیم‌های تک رشته ای ضخامت بیشتری از رشته‌های سیم چند رشته ای دارند و به همین دلیل ساده، انعطاف پذیرتر هستند.

این موضوع در مورد کابل‌ها هم صادق است. هر چه قدر هم که سیم و کابل ضخیم تر باشد، اگر عایق کابل محکم و غیر قابل انعطاف نباشد، کابل نیز انعطاف پذیر خواهد بود. کابل‌هایی که قرار است در زیر زمین و مکان‌هایی مانند لوله‌های شهری و ... استفاده شوند، دلیلی برای زمختی و سفتی ندارند. اما کابل‌هایی که روی تیرهای چراغ برق قرار می‌گیرند، باید به قدری محکم باشند که خستگی ناشی از تحمل وزنشان، کمتر آنها را آسیب پذیر نماید.